Wandschildering voor Amnesty International

Kunstenaar: Ronald Ruseler

Adres: Doelenplein

Wijk: Oude Stad

Jaar: 1985

Deze muurschildering is gemaakt voor Amnesty International en overgedragen aan de gemeente. Op een zwart rastervorm zien we linksboven een losse onderarm die twee vingers duwt in de ogen van een geabstraheerd hoofd. Hierlangs loopt een zwarte straal die eindigt bij een gezicht rechtsonder, die in een geschrokken en verdrietig gebaar een hand voor de mond slaat. Alles is zwart-wit en in hoekige, versimpelde lijnen weergegeven, sterk in contrast met de ineengedoken figuur middenboven, die juist met felle kleuren en in golvende lijnen is weergegeven.

In 1984 bracht Amnesty International Ronald Ruseler in contact met de Chileense kunstenaar ‘Gaby’ met de vraag of zij een wandschildering konden realiseren op het Doelenplein. Gaby was met hulp van Amnesty vrijgekomen uit gevangenschap onder de dictatuur van Pinochet (1973 – 1990) in Chili. Toen hij opgepakt werd was hij 15 jaar en destijds de jongst bekende politieke gevangene. Hij maakte deel uit van de Brigada Ramona Parra. De Brigada maakte geëngageerde muurschilderingen tijdens de regering van Allende (1970-1973) en ging in 1973 na diens dood ondergronds. Tijdens de diaspora werd de strijd van de Brigada Ramona Parra voortgezet, waarop het gemeentebestuur in Haarlem de muur op het Doelenplein beschikbaar stelde om de politieke boodschap van Chileense vluchtelingen uit te dragen.

Ruseler betrok Jan-Willem Post en Erik Prins bij het kunstproject. Hoewel ieder in een eigen stijl werkte werden als in een puzzel verschillende onderdelen samengevoegd. De kunstenaars kozen ervoor een symbolische compositie te maken. Met een doodlopende weg, de gepriemde blik en een hand voor de mond die staat voor het gesmoorde woord. Het meest kleurrijke onderdeel is door Gaby in de stijl van de Brigada Ramona Parra geschilderd.
De muurschildering werd in een week gemaakt en afgesloten met een manifestatie waarbij Chileense muzikanten optraden en de zanger Robert Long tijdens de onthulling de hoop uitsprak dat de schildering snel overbodig zou zijn en dat dictaturen zouden verdwijnen.
De schilder Gaby blijkt ergens in de jaren negentig van de vorige eeuw te zijn overleden. Verder is er bij ons niets over hem bekend.

In 2022 realiseerde Piet Zwaanswijk in de fietsenstalling onder het project een paneel waarop wij de vier schilders aan het werk zien. De voorstelling is gebaseerd op een foto die Luc van de Lagemaat indertijd gemaakt heeft.

De veelbetekenende muurschildering uit 1985 bewijst nog steeds haar relevantie en heeft nooit aan betekenis ingeboet.

Fotogalerij

Locatie kunstwerk